Zonnepanelen te hacken? ‘Geen paniek’ zeggen experts

Wel is het volgens specialisten belangrijk om rekening te houden met het gevaar en daar alert op te zijn. Individueel lopen mensen overigens helemaal weinig risico, maar de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) vond het vanwege grotere landelijke belangen wel nodig om ervoor te waarschuwen. De instantie houdt de digitale communicatie in de gaten, dus ook de (on)veiligheid daarvan.

De aanleiding voor de berichtgeving was een lek, dat werd gevonden door Frank Breedijk. Hij is ethisch hacker. Dat betekent dat hij werkt als hacker, om eventuele kwetsbaarheden aan het licht te brengen. Die kwetsbaarheden brengt hij aan het licht, om instanties te waarschuwen en hen te motiveren om het lek te dichten.

Hij is lid voor het Dutch Institute for Vulnerability Disclosure. De leden hebben met elkaar afgesproken om lekken die zij vinden te melden, met het doel om die zo snel mogelijk te laten dichten.

Dankzij het lek wat hij vond kreeg hij toegang tot miljoenen zonnepanelen, wereldwijd. 40.000 van die panelen liggen in Nederland, dus ook daar kreeg hij toegang toe. Instanties hebben vervolgens aangegeven dat het tot problemen zou leiden als een hacker al die tienduizenden panelen tegelijkertijd uit zou schakelen.

Het zijn overigens niet de panelen zelf die een zwakte betekenen in de beveiliging. Het gaat in plaats daarvan om de omvormers. Die apparaten verwerken de stroom van de panelen, en de beveiliging daarvan is gevoelig voor hacks en storingen. Alle onderzochte omvormers voldoen niet aan de normen voor veiligheid. Dat maakt ze eenvoudig te hacken, van afstand uit te schakelen en in te zetten voor DDoS-aanvallen.

Een groep hackers zou de omvormers in theorie kunnen hacken om zonnepanelen massaal aan en uit te zetten. Er ontstaan dan pieken in het stroomnet, die het net omver trekken. Op die manier komt heel Nederland zonder stroom te zitten.

Er brak tot op zekere hoogte paniek uit, zelfs tot aan bezitters van zonnepanelen. Zij willen zichzelf natuurlijk goed beveiligen. Toch geven experts aan dat er geen reden is tot paniek.

"Als je dit wilt doen als hacker, moet je serieus moeite doen,” vertelt Breedijk. Het is per huishouden nodig om steeds een andere omvormer uit te schakelen. Er is een georganiseerde aanval voor nodig. ”Maar als je het trucje eenmaal kent, is het makkelijker.”

Wat dat betreft lijkt het belangrijk om de beveiliging te verbeteren, maar is er nu nog geen reden tot paniek. Vanaf 2024 gaan er sowieso strengere normen gelden voor cyberbeveiliging. Dan lost dit probleem zich uiteindelijk ook op, denken experts.

Wil je weten wat zonnepanelen jou opleveren? Doe de Dakscan en zie precies binnen hoeveel jaar jij jouw investering hebt terugverdiend.